Küresel Isınma Nedir, Sebepleri Nelerdir?

Kısaca küresel ortalama hava sıcaklığının artması demektir, son 150 yılda Dünya'nın sıcaklığının 0,3 - 0,6 derece arttığı hesaplanıyor. Dünyanın sıcaklığı önümüzdeki 100 yılda ise 3,0 - 3,5 derece artacağı bekleniyor. Küresel ısınma dünyadaki yaşamın sürdürüldüğü ekosistemlerin bütüncül yapısını bozarak, binlerce bitki ve hayvan türlerinin yok olmasına, insan yaşamının tehlikeye girmesine, aşırı sıcaklık, yangın, susuzluk, kuraklaşma gibi diğer meteorolojik afetlerin artmasına sebep olacak.

Küresel ısınmanın sebebi insandır, zira atmosferdeki sera gazlarının miktarındaki artışın çoğu insan faaliyetlerinden kaynaklanıyor, insanların enerji kullanımı %49, endüstrileşmesi %24, ormansızlaşma %14 ve Tarım %13 oranında küresel ısınmaya etki ettikleri hesaplanmakta.

.

Sera Gazları

Sera gazları, sera etkisi yaratarak Dünya'nın ısınmasını sağlayan gazlardır, zira sera gazlarının olmaması halinde Dünya'nın ortalama sıcaklığı -18 derece civarında olacak, insan yaşamı neredeyse imkansızlaşacaktı, oysa sera gazları sayesinde dünya 32 derece ısınarak ortalama +14 derece ile yaşamı sağlamaktayani küresel ısınmanın en büyük nedenlerinden olan sera gazları aslında aynı zamanda Dünya'daki yaşamın da varlığını sağlayan gazları da içeriyor. 

Sera gazları, sera etkisi yaratan gazlar olarak tanımlanabilir, su (H₂O), karbondioksit (CO₂), metan (CH₄), ozon (O₃), nitrözoksit (N2O), hidroflorürkarbonlar (HFCs),perflorokarbonlar (PFCs), sülfürhekzaflorid (SF6) gibi birçok gazı içeriyor, dikkat edilirse su bile sera etkisi yaratan bir bileşim olarak görünüyor ancak bu gazlardan bazıları insan faaliyetleri nedeniyle çok hızlı bir şekilde artmakta, atmosferdeki denge bozularak, atmosfer daha fazla ısıyı hapsederek ısınmaya neden olmaktadır. Geçmişe dönük yapılan çalışmalar, son 250 yılda atmosferdeki karbondioksit miktarının %36, metan miktarınınsa %148 arttığını gösteriyor hatta küresel ısınmaya yol açan ana etkenin atmosferdeki karbondioksit ve metan miktarlarında yaşanan bu artış olduğu düşünülüyor.

Karbon Emisyonu, Karbon Salınımı, Sera Gazı Emisyonu

Karbon emisyonu denildiğinde akla birçok farklı tanım gelmektedir fakat karbon emisyonu denildiğinde aslında sera gazı emisyonundan bahsetmektir. Karbon/sera gazı emisyonu, en basit anlamda karbonun atmosfere salınması yani karbon salınımı anlamına gelir.

Sera gazı emisyonları genellikle karbondioksit eşdeğerleri olarak hesaplanmaktadır, herhangi bir küresel ısınma veya sera gazı etkisi tartışmasında genellikle “karbon emisyonu veya karbon salınımı” şeklinde adlandırılır. Bunun en büyük nedeni de sera gazlarının büyük bir çoğunluğunda karbon molekülüne rastlanmaktadır. Kyoto Protokolü’nde sera gazı olarak kabul edilen altı gazın dört tanesinde karbon molekülü vardır.

.

Kyoto Protokolünde Belirlenen Sera Gazları

Kyoto Protokolü, gelişmiş ülkelerin sera gazı emisyonlarının 1990 yılına göre %5.2 azaltmalarını öngören bir anlaşmadır. Bu protokol, Aralık 1977 de Japonya’nın Kyoto şehrinde görüşüldüğü için bu ismi almıştır. Protokol 16 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2006 Aralık tarihi itibariyle toplam 169 ülke katılmıştır. Atmosferde en fazla sera gazı salınımına neden olan ülke Çin. Yüzde 24'le başı çeken Çin'i ABD, Avrupa Birliği ülkeleri, Hindistan, Brezilya ve Rusya izliyor. (Çin ve Hindistan taraf olmasına rağmen uygulamadan kaçarken, ABD protokole taraf dahi değildir.)

Kyoto protokolünde 6 gaz sera gazı olarak kabul edilmiştir:

1) Karbondioksit (CO₂),

2) Metan (CH₄),

4) Hidroflorürkarbonlar (HFCs),

5) Perflorokarbonlar (PFCs),

6) Sülfürhekzaflorid (SF6)

Protokolün ana amacı bu altı sera gazının 2008-2012 tarihleri arası beş yıllık ortalama emisyon değerlerini azaltmaktır.

.

Sera Gazı Nasıl Azaltılır

Kyoto Protokolünün uygulanmasını önerdiği politikalar ve önlemler şunlardır:,

Enerji verimliliğinin artırılması, (Isı, bina yalıtımı, az enerji tüketen aletler kullanılması vb)

Yenilenebilir enerjinin geliştirilmesi, (güneş, rüzgar enerjisi vb)

Sürdürülebilir tarımın desteklenmesi,

Metan emisyonlarının geri kazanılması, (geri dönüşüm)

Sera etkisi yaratan zararlı gaz emisyonlarının (CO₂ vd.) azaltılması,

Sera gazını yok eden orman,bitki örtüleri vb. korunması ve yaygınlaştırılması.

.

.